مهرگان یکی از کهن‌ترین جشن‌ها و گردهمایی‌های ایرانیان و هندوان است که در ستایش و نیایش مهر یا میترا برگزار می‌شودتا آنجا که منابع مکتوبِ موجود نشان می‌دهد، دیرینگیِ این جشن دستکم تا دوران فریدون باز می‌گردد. شاهنامه فردوسی به صراحت به این جشن کهن و پیدایش آن در عصر فریدون اشاره کرده است
به روز خجسته سرِ مهر ماه ……..به سر بر نهاد آن کـیانی کلاه
زمانه بی اندوه گشت از بدی…… گرفتند هر کس ره بخردی
دل از داوری‌ها بپرداختند ………به آیین یکی جشن نو ساختند
زمان برگزاری جشن مهرگان در آغاز ماه مهر و فصل پاییز بوده است و احتمالاً در دوره ساسانی بوده است که جشن مهرگان به شانزدهم ماه مهر منتقل می‌شودو می توان شیوه سال تحصیلیِ امروزی را باقی‌مانده گاهشماری کهن میترایی مهری دانست
تثبیتِ آغاز سال نو در هنگام اعتدال پاییزی با نظام زندگیِ مبتنی بر کشاورزیِ ایرانیان بستگیِ کامل دارد. می‌دانیم که سال زراعی از اول پاییز آغاز و در پایان تابستان دیگر خاتمه می‌پذیرد. قاعده‌ای که هنوز هم در میان کشاورزان متداول است و در بسیاری از نواحی ایران جشنهای فراوان و گوناگونی به مناسبت فرارسیدن مهرگان و پایان فصل زراعی برگزار می‌شود. در این جشن‌ها گاه ترانه‌هایی نیز خوانده می‌شود که در آنها به مهر و مهرگان اشاره می‌رود. همچنان که بعد از حمله اعراب به ایران نیز اعراب با تفلید از ایزانیان کلمه مهرجان را برای نامیدن جشنهای خود استفاده کردند
در «برهان قاطع» نام مهرگان برای یکی از مقام‌ها و لحن‌های موسیقی سنتی ایران آمده است؛ و همچنین در میان دوازده مقام نامبرده شده در کتاب «موسیقی کبیرِ» ابونصر فارابی نیز مقام یازدهم با نام مهرگان ثبت شده است؛
در مجموع و بطور خلاصه، جشن مهرگان، جشن نیایش به پیشگاه «مهر ایزد» ایزد روشنایی و پیمان و درستی و محبت، ایزد بزرگ و کهن ایرانیان و همه مردمانِ سرزمین‌هایی از هند تا اروپا، به هنگام اعتدال پاییزی در نخستین روز مهرماه برگزار می‌شود.( در نوشتن این متن از کتاب چشن ها ی ایران باستان استفاده شده است )
به روز خجسته سرِ مهر ماه ……..به سر بر نهاد آن کـیانی کلاه
زمانه بی اندوه گشت از بدی…… گرفتند هر کس ره بخردی
دل از داوری‌ها بپرداختند ………به آیین یکی جشن نو ساختند
زمان برگزاری جشن مهرگان در آغاز ماه مهر و فصل پاییز بوده است و احتمالاً در دوره ساسانی بوده است که جشن مهرگان به شانزدهم ماه مهر منتقل می‌شودو می توان شیوه سال تحصیلیِ امروزی را باقی‌مانده گاهشماری کهن میترایی مهری دانست
تثبیتِ آغاز سال نو در هنگام اعتدال پاییزی با نظام زندگیِ مبتنی بر کشاورزیِ ایرانیان بستگیِ کامل دارد. می‌دانیم که سال زراعی از اول پاییز آغاز و در پایان تابستان دیگر خاتمه می‌پذیرد. قاعده‌ای که هنوز هم در میان کشاورزان متداول است و در بسیاری از نواحی ایران جشنهای فراوان و گوناگونی به مناسبت فرارسیدن مهرگان و پایان فصل زراعی برگزار می‌شود. در این جشن‌ها گاه ترانه‌هایی نیز خوانده می‌شود که در آنها به مهر و مهرگان اشاره می‌رود. همچنان که بعد از حمله اعراب به ایران نیز اعراب با تفلید از ایزانیان کلمه مهرجان را برای نامیدن جشنهای خود استفاده کردند
در «برهان قاطع» نام مهرگان برای یکی از مقام‌ها و لحن‌های موسیقی سنتی ایران آمده است؛ و همچنین در میان دوازده مقام نامبرده شده در کتاب «موسیقی کبیرِ» ابونصر فارابی نیز مقام یازدهم با نام مهرگان ثبت شده است؛
در مجموع و بطور خلاصه، جشن مهرگان، جشن نیایش به پیشگاه «مهر ایزد» ایزد روشنایی و پیمان و درستی و محبت، ایزد بزرگ و کهن ایرانیان و همه مردمانِ سرزمین‌هایی از هند تا اروپا، به هنگام اعتدال پاییزی در نخستین روز مهرماه برگزار می‌شود.( در نوشتن این متن از کتاب چشن ها ی ایران باستان استفاده شده است )
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر